Thoái hóa khớp háng gây đau và cứng khớp khiến khó thực hiện các hoạt động hàng ngày như cúi xuống để buộc dây giày, đứng dậy khỏi ghế hoặc đi bộ một quãng ngắn. Vì tình trạng thoái hóa khớp ngày càng nặng dần theo thời gian nên càng điều trị sớm thì càng có thể giảm bớt ảnh hưởng đến cuộc sống. Mặc dù không có cách chữa khỏi bệnh thoái hóa khớp, nhưng có nhiều lựa chọn điều trị để giúp kiểm soát cơn đau và duy trì hoạt động.
Tìm hiểu chung
Thoái hóa khớp háng là gì?
Khớp háng là một trong những khớp lớn nhất của cơ thể. Nó là một khớp nối bóng (Ball) và hốc (Socket). Hốc được hình thành bởi acetabulum, là một phần của xương chậu lớn. Bóng là chỏm xương đùi, là đầu trên của xương đùi (xương đùi). Bề mặt xương của bóng và hốc được bao phủ bởi sụn khớp, trơn có tác dụng bảo vệ và làm đệm cho xương và giúp chúng di chuyển dễ dàng. Bề mặt của khớp được bao phủ bởi một lớp màng mỏng gọi là bao hoạt dịch. Ở một vùng hông khỏe mạnh, bao hoạt dịch tạo ra một lượng nhỏ chất lỏng bôi trơn sụn và hỗ trợ vận động.
Trong bệnh thoái hóa khớp, sụn ở khớp háng bị mòn dần theo thời gian. Khi sụn bị mòn đi, nó trở nên sờn và thô ráp, đồng thời không gian bảo vệ khớp giữa các xương giảm xuống. Điều này có thể dẫn đến xương cọ xát vào xương. Để bù đắp cho phần sụn bị mất, xương bị tổn thương có thể bắt đầu phát triển ra ngoài và hình thành các gai xương (xương tạo xương).
Thoái hóa khớp háng phát triển chậm và cơn đau mà nó gây ra ngày càng trầm trọng hơn theo thời gian.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng của Thoái hóa khớp háng
Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh thoái hóa khớp háng là đau. Chứng đau háng -hông này phát triển chậm và trầm trọng hơn theo thời gian, đôi khi có thể khởi phát đột ngột. Đau và cứng khớp có thể tồi tệ hơn vào buổi sáng, hoặc sau khi ngồi hoặc nghỉ ngơi một lúc. Theo thời gian, các triệu chứng đau có thể xảy ra thường xuyên hơn, kể cả khi nghỉ ngơi hoặc vào ban đêm. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Đau ở háng hoặc đùi lan đến mông hoặc đầu gối.
- Đau bùng phát khi hoạt động mạnh.
- Cứng khớp háng gây khó khăn trong việc đi lại hoặc cúi gập người.
- “Khóa” hoặc “dính” của khớp và tiếng ồn do nghiến răng (crepitus) trong quá trình vận động do các mảnh sụn rời và các mô khác cản trở chuyển động trơn tru của hông.
- Giảm phạm vi chuyển động ở hông ảnh hưởng đến khả năng đi lại và có thể gây khập khiễng.
- Đau khớp gia tăng khi thời tiết mưa, lạnh.
Tác động của Thoái hóa khớp háng đối với sức khỏe
Những bệnh nhân bị thoái hóa khớp háng đôi khi đi lại khó khăn. Lúc đầu có thể khó chẩn đoán. Đó là vì cơn đau có thể xuất hiện ở các vị trí khác nhau, bao gồm háng, đùi, mông hoặc đầu gối. Cơn đau có thể như nhói và buốt hoặc có thể đau âm ỉ và hông thường bị cứng.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.
Nguyên nhân
Nguyên nhân dẫn đến Thoái hóa khớp háng
Hiện chưa tìm ra nguyên nhân chính gây thoái hóa khớp háng. Tuy nhiên, người có nhiều yếu tố nguy cơ thì sẽ có khả năng mắc thoái hóa khớp háng.
Nguy cơ
Những ai có nguy cơ mắc phải Thoái hóa khớp háng?
Thoái hóa khớp háng là một loại viêm khớp thoái hóa xảy ra thường xuyên nhất ở những người từ 50 tuổi trở lên.
Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải Thoái hóa khớp háng
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa khớp háng, bao gồm:
- Lớn tuổi;
- Tiền sử gia đình bị thoái hóa khớp;
- Chấn thương khớp háng trước đây;
- Béo phì;
- Hình thành khớp háng không đúng cách khi mới sinh, một tình trạng được gọi là chứng loạn sản phát triển của hông.
Phương Pháp Chẩn Đoán & Điều Trị
Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán Thoái hóa khớp háng
Khám lâm sàng
- Đau quanh hông – háng.
- Phạm vi chuyển động thụ động (được hỗ trợ) và chủ động (tự định hướng).
- Crepitus (cảm giác sần sùi bên trong khớp) khi cử động.
- Đau khi có áp lực đè lên hông.
- Các vấn đề với dáng đi (cách đi bộ).
- Bất kỳ dấu hiệu chấn thương nào đối với cơ, gân và dây chằng xung quanh hông.
Chẩn đoán hình ảnh
Chụp X-quang. Tia X cung cấp hình ảnh chi tiết về các cấu trúc dày đặc, chẳng hạn như xương. Chụp X-quang khớp háng có thể cho thấy không gian khớp bị thu hẹp, các thay đổi trong xương và sự hình thành các gai xương (tế bào xương).
Các xét nghiệm hình ảnh khác. Đôi khi, chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) có thể cần thiết để xác định rõ hơn tình trạng của xương và các mô mềm ở hông.
Phương pháp điều trị Thoái hóa khớp háng hiệu quả
Mặc dù không có cách chữa khỏi bệnh thoái hóa khớp, nhưng có một số lựa chọn điều trị sẽ giúp giảm đau và cải thiện khả năng vận động.
Điều trị không phẫu thuật
Cũng như các bệnh khớp khác, điều trị sớm thoái hóa khớp háng không cần phẫu thuật.
- Thay đổi lối sống.
- Giảm thiểu các hoạt động làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh, chẳng hạn như leo cầu thang.
- Chuyển từ các hoạt động có tác động mạnh (như chạy bộ hoặc quần vợt) sang các hoạt động có tác động thấp hơn (như bơi lội hoặc đi xe đạp) sẽ ít gây căng thẳng hơn cho hông – háng.
- Giảm cân có thể làm giảm tải áp lực cho khớp háng, giúp giảm đau và tăng cường chức năng.
- Vật lý trị liệu: Các bài tập cụ thể có thể giúp tăng phạm vi chuyển động và tính linh hoạt, cũng như tăng cường các cơ ở hông và chân. Bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu có thể giúp phát triển một chương trình tập thể dục cá nhân đáp ứng nhu cầu và lối sống.
- Thiết bị hỗ trợ: Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ đi bộ như gậy, nạng hoặc khung tập đi có thể cải thiện khả năng vận động và tính độc lập.
- Thuốc: Nếu cơn đau ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày hoặc không thuyên giảm bằng các phương pháp không phẫu thuật khác, bác sĩ có thể thêm thuốc như: thuốc giảm đau acetaminophen (hiệu quả trong việc giảm đau do viêm khớp nhẹ), thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như naproxen và ibuprofen, Corticosteroid (còn được gọi là cortisone) là chất chống viêm mạnh có thể được dùng bằng đường uống hoặc tiêm vào khớp bị đau.
Điều trị phẫu thuật
Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nếu cơn đau do viêm khớp gây ra tàn tật và không thuyên giảm khi điều trị không phẫu thuật.
- Thay toàn bộ khớp háng: Loại bỏ cả miếng đệm và chỏm xương đùi bị hư hỏng, sau đó định vị các bề mặt khớp bằng kim loại, nhựa hoặc gốm mới để khôi phục chức năng của khớp háng.
- Tái tạo bề mặt hông: Trong quy trình thay khớp háng này, xương và sụn bị hư hỏng trong khớp nối (ổ khớp háng) sẽ được loại bỏ và thay thế bằng một lớp vỏ kim loại. Tuy nhiên, phần đầu của xương đùi không bị loại bỏ mà thay vào đó được bọc bằng một lớp kim loại mịn.
- Cắt xương: Đầu của xương đùi hoặc ổ cắm được cắt và sắp xếp lại để giảm bớt áp lực của khớp háng. Thủ thuật này hiếm khi được sử dụng để điều trị viêm xương khớp háng.
Mặc dù các biến chứng có thể xảy ra với bất kỳ cuộc phẫu thuật nào, bác sĩ sẽ thực hiện các bước để giảm thiểu rủi ro. Các biến chứng phổ biến nhất của phẫu thuật bao gồm:
- Nhiễm trùng;
- Chảy máu quá nhiều;
- Các cục máu đông;
- Trật khớp hông;
- Không đồng nhất về độ dài chi;
- Tổn hại cho mạch máu hoặc động mạch.
Chế Độ Sinh Hoạt & Phòng Ngừa
Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của Thoái hóa khớp háng
Chế độ sinh hoạt:
- Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
- Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.
- Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.
- Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
- Bệnh nhân cần lạc quan: Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái.
Chế độ dinh dưỡng:
- Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng.
Phương pháp phòng ngừa Thoái hóa khớp háng hiệu quả
Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:
- Duy trì cân nặng hợp lý.
- Tập luyện thể dục thể thao.
Nguồn tham khảo
- American Academy of Orthopaedic Surgeons: https://orthoinfo.aaos.org/
- Webmd: https://www.webmd.com/